Seminarium Wspólnego Pokoju: Mariola Przyjemska | Ewa Majewska

Przełom lat 1980' i 1990' to w Polsce czas intensywnej, politycznej, ekonomicznej i kulturowej przemiany, której odpryski celebrujemy dzisiaj w wersji osłabionej – jako swoistą nostalgię za czasem przełomu, ale też powrót mody z lat dziewięćdziesiątych. Wszystkie te kasety, trapezowe spodnie, ortalionowe dresy i tureckie swetry przypominają nam nie tylko pstrokaciznę uzupełniających deficyty rynkowe bazarów, ale też marzenie o przełamanie szarości, pasywności i braku – kolorem, aktywnością i obfitością. I w tym właśnie momencie pojawia się twórczość Marioli Przyjemskiej, cała na biało (i czarno, i czerwono, jak chciałybyśmy dodać), która – niczym Walter Benjamin – odsłania przed nami specyficzną moc spacerowiczki, pękniętą pomiędzy wyłapywaniem i lansowaniem nowych trendów oraz kontestacją neoliberalnej hegemonii.

Figura spacerowiczki oddaje nie tylko perspektywę, jaką względem czasów tranformacji i późniejszych zajmuje Przyjemska, ale też istotne elementy jej artystycznej praktyki, podejmującej często problematykę miasta, konsumpcji i kontestacji poprzez sytuacjonistyczny „dryf” i jego malarskie oraz fotograficzne rozwinięcia. Określana przez Tomasza Fudalę jako „profetka”, Przyjemska łączy humor z właściwą anarchistkom hardością; skrupulatność malarskiego warsztatu ze swadą wielkoformatowej fotografii reklamowej; popkulturę i konstruktywizm; feminizm i punkrock. Na przecięciu tych sprzeczności widzimy wizjonerską, bogatą, wybuchową twórczość kobiety, która – choć w poczuciu lekkiego osamotnienia w męskocentrycznym świecie sztuki – wykształciła własny, postkrytyczny styl wolny od dydaktyzmu, ale nie od kontestacji. Poświęcona Przyjemskiej książka Ewy Majewskiej podejmuje wszystkie te kwestie, stanowiąc jednocześnie próbę krytycznej dyskusji z wcześniejszymi teoriami sztuki krytycznej i feministycznej. Jest też swoistym siostrzanym hołdem dla inspirującej i przełomowej artystki, dokonanym nie tyle w czołobitny, co raczej wspierający sposób. Feministyczna metodologia będzie częścią naszej dyskusji.

Lektury – wybór z książki Ewy Majewskiej „Mariola Przyjemska Spacerowiczka gentryfikowanej Warszawy” (2022):

– „Wstęp/ Spacerowiczka czasów transformacji" (strony 1-24);
– „Rozdział II/ Artystka transformacji? Yes, logo, „Metki” i triumfujący polski neoliberalizm” (s. 47-73);
– „Rozdział V/ Rozkosz i grabież. Victoria’s Secret i inne późne prace” (s. 123-133)

Osoby zainteresowane uczestnictwem w seminarium i otrzymaniem PDF-ów z lekturami prosimy o kontakt:
– przez wiadomość na FB do Wspólnego Pokoju;
– lub na mejla: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript..

Ewa Majewska jest feministyczną teoretyczką kultury. Pracowała na UDK w Berlinie oraz na uniwersytetach: Warszawskim i Jagiellońskim, jak też w projektach w Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley, IWM w Wiedniu oraz ICI Berlin. Jest autorką książek: Feminist Antifascism. Counterpublics of the Common (Verso, 2021), Kontrpubliczności ludowe i feministyczne (2018), Tramwaj zwany uznaniem (2017), Sztuka jako pozór? (2013) oraz Feminizm jako filozofia społeczna (2009), jak też około 50 artykułów i esejów, opublikowanych między innymi w: e-flux, Signs, Third Text, Journal of Utopian Studies, Praktyka Teoretyczna i Jacobin. Zajmuje się przede wszystkim teoriami archiwum, dialektyką słabych; feministyczną teorią krytyczną i antyfaszyzmem. Jest też współkuratorką wystawy prac Marioli Przyjemskiej w warszawskiej Zachęcie (2022-2023). Jest profesorką uniwersytetu SWPS Warszawa jako kierowniczka projektu: Publiczni wbrew woli. Wytwarzanie podmiotu w archiwach akcji "Hiacynt". 

Mariola Przyjemska jest krytyczną artystką rewolucjonizującą relacje sztuki i polityki poprzez: wyłączenie dydaktyzmu i propozycję flaneurskiej współsprawczości; kontestację nienawiści do koloru i formy oraz innowacyjne łączenie popu i konstruktywizmu. Najbardziej uznane cykle jej prac to przede wszystkim: Metki (fotografie barwne wykonane techniką typową dla reklamy, w dużych formatach, czasem zawierające „przechwycenia” komunikatów komercyjnych lub politycznych; 1993-2005), Kosmetyki (obrazy gwaszem i rysunki prezentujące przedmioty konsumpcyjnych marzeń w nietypowych, monumentalnych, nawiązujących do architektury zestawieniach; 1997-2005) oraz cykle miejskie (tu mamy do czynienia tam z malarstwem olejnym, jak i fotografią barwną, „naddokumentującymi” przekształcenia Warszawy po ustrojowej transformacji; 2002-2022).

Do 8 stycznia 2023 można oglądać wystawę monograficzną w warszawskiej Zachęcie: „Mariola Przyjemska: Konsumpcja, konstrukcja, melancholia”, kuratorki: Ewa Majewska i Ewa Opałka.